การเข้าเรือนไม้ และการลงรักประดับมุก

ซอสามสาย เป็นซอที่มีความสวยงาม มีปรากฎมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย ใช้บรรเลงในงานราชพิธี เช่น พระราขพิธีสมโภชขึ้นพระอู่ พระราชพิธีสมโภชน์ขึ้นระวางพระคชาธาร บรรเลงเดี่ยว บรรเลงในวงขับไม้ วงมโหรี และบรรเลงประกอบการแสดงบางชุด

ซอสามสายมีส่วนประกอบคล้ายซอด้วงและซออู้ หากแต่กะโหลกซอทำด้วยกะลามะพร้าวซอชนิดที่มีกะลานูนเป็นกระพุ้ง 3 ปุ่ม ขึงด้วยหนังแพะหรือหนังลูกวัว คันซอหรือทวนซอทำด้วยแก่นไม้หรืองา สอดเข้าไปในกะโหลกซอ ทวนบนและทวนล่างเจาะเป็นโพรง ร้อยสายเอ็นเข้าไปในทวนล่าง 3 สาย ขึ้นสายผ่านหน้ากะโหลกซอที่ขึ้นหนังไว้เกือบปลายทวนบน แล้วร้อยสายเอ็นทั้งสามเข้าไปข้างใน มีลูกบิดผูกสายสอดเข้าไปในทวนบน 3 อัน อยู่ทางซ้ายมือของผู้บรรเลง 2 อัน และอยู่ทางขวามืออีก 1 อัน มีหย่องไม้สำหรับหนุนสายตรงหน้าซอ ตอนบนด้านซ้ายของหน้าซอมีถ่วงหน้าที่มีขนาดและน้ำหนักเหมาะสมกับแผ่นหนัง ส่วนคันชักทำเป็นรูปโค้งขึงด้วยขนหางม้า ใช้บรรเลงเดี่ยวและบรรเลงคลอการขับร้อง และบรรเลงร่วมกับวงมโหรีและวงเครื่องสายผสม